İslam, Kutsal ve Seküler

Din sosyolojisi literatüründe son derece güncel ve tartışmalı bir mesele olan din ile sekülerleşme ilişkisi bağlamında yapılan tartışmalarda sekülerleşme karşısında dinlerin hepsinin aynı kategoride ele alınmadığı, hatta alınmaması gerektiği ifade edilmektedir. Bu kapsamda özellikle İslam dininin konumunun bir istisna olduğu şeklinde yaygın bir kabulün varlığı dikkat çekmektedir. Ancak bu anlayışın daha ziyade Batılı araştırmacılar ve oryantalistler ile İslamcı entelektüeller arasında yaygın olduğu bilinmektedir. Sekülerist entelektüeller arasında İslâm, seküler dünya görüşünün ve onun çoğulcu değerlerinin bir antitezi olarak resmedilmektedir. İslamcı entelektüeller arasında ise İslam ile sekülerlik arasında bir uyuşma ve uzlaşma olmadığı gibi, sekülerliği dinsizlik, ateizm ile özdeşleştirme eğilimine de rastlanmaktadır. Bu araştırma-da, mesele, söz konusu bakış açılarından farklı olarak İslam dininin kutsallık anlayışı, başta Kuran-ı Kerim ve Sünnet olmak üzere İslam’ın temel kaynakları çerçevesinde ele alınacaktır. Bu araştırmanın temel hareket noktası şudur: Sekülerleşme modern zamanlara özgü olmayan, insanlık tarihi boyunca izi sürülebilir bir süreçtir; hatta denebilir ki, din kadar kadim bir meseledir. Bir diğer ifadeyle, “sekülerlik dinin veya kutsalın dünya ile temas etmesiyle başlar”, yani “dinin olduğu yerde sekülerlik vardır”. Bu araştırmada, temel kaynakları ve kutsallık anlayışı bağlamında meseleye yaklaşıldığında, İslam dininin bu tezin istisnası olup olmadığı, yani İslam dininin temel kaynaklarında sekülerliğe geçit veren ifadelere rastlamanın imkânı tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler — İslam, Kutsal, Profan, Seküler

Atıf — Kirman, M. Ali; Özbolat, A. (2017). İslam, Kutsal ve Seküler, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17 (2), 19-41.

Islam, Sacred and Secular

Among the secularist intellectuals, Islam is portrayed as an antithesis of the secular worldview and its pluralistic values, while among the Islamic intellectuals, as there is no reconciliation or consensus between Islam and secularism, there is also a ten-dency to identify secularism with irreligion and atheism. Unlike these viewpoints, in this research, the issue will be dealt with in the framework of the basic sources of Islamic religion, in particu-lar the Quran and Sunnah. The main motivation point of this re-search is that secularization is a process which is traceable throughout human history, not unique to modern times; even it can be said that it is an ancient matter as much as religion. In other words, “where there is religion, there is secularism”. In this research, The religion of Islam, seen from the perpective of its main sources and its idea of sacred, will be argued whether it is an exception to this thesis, i.e. the possibility of encountering some statements allowing secularization in these sources.

Keywords — Islam, Sacred, Profan, Secularism

Citation — Kirman, M. Ali; Özbolat, A. (2017). Islam, Sacred and Secular, Çukurova University Journal of Faculty of Divinity, 17 (2), 19-41.