Hutbelerde Söylem Değişimi: Diyanet Hutbeleri Örneği

Bu çalışmanın konusu, Diyanet hutbelerindeki söylem değişimidir. Çalışmada Diyanet hutbelerindeki değişime odaklanmak ve Diyanet’in hutbelerindeki söylem değişiminin boyutlarını kavramsallaştırmak şeklinde iki amaç vardır. Bu çalışmada Diyanet’in 1994 ve 2007 yıllarında basımını gerçekleştirdiği hutbe kitapları karşılaştırılmaktadır. Diyanet hutbeleri örneğinde 1994’ten 2007 yılına söylem değişiminin hutbelere yansıdığı tespit edilmiş ve söylem değişiminin yansımaları beş boyutta kavramsallaştırılmıştır. Kavramsallaştırılan boyutlar, toplumsal hayatın dinsel temellendirilmesinden kişilerarası ilişkilerle düzenlenmesine, dini değerlerden dini-milli değerlere, hiyerarşiden eşitlikçi bir çizgiye, dışlayıcı bir söylemden kuşatıcı bir söyleme, tek sebepli açıklamadan çoklu açıklama biçimine şeklinde sıralanmıştır. İlk bölüm, din olgusu, bir dini teşkilat olarak Diyanet kurumunu incelemekte, ikinci bölüm, bir dini pratik ve söylem olarak hutbeleri ele almakta, üçüncü bölümde, Diyanet hutbeleri örneğinde söylem değişimine odaklanılmakta ve hutbelerde 1994’ten 2007’ye söylem değişiminin boyutları kavramsallaştırılmaktadır.

Anahtar Kelimeler —Diyanet, Hutbe, Hutbe Kitapları, Hutbelerde Söylem Değişimi, 1994’ten 2007’ye Söylem Değişiminin Boyutları

Atıf — Özbolat, A. (2013). Hutbelerde Söylem Değişimi -Diyanet Hutbeleri Örneği-, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 7, Sayı 29, 662-679.

Change of Discourse in the Sermons the Case of Sermons of Presidency of Religious Affairs

Subject of this study is change of discourse in the sermons/khutbahs of Presidency of Religious Affairs(PRA). There are two aims of this study: to focus on change in the sermons of PRA and to conceptualize the dimensions of change of discourse in the sermons of PRA. It is compared books of sermons that publish of PRA in years of 1994 and 2007 in this study. This study is identified that reflects to sermons of change of discourse in the the case of the sermons of PRA and conceptualized in the five dimensions reflections of the change of discourse from year of 1994 to year of 2007. Conceptualized dimensions are listed in the way: from regulation with faith and practice of social life to regulation with interpersonal relationships of social life; from religious values to religious and national values; from hierarchy to an egalitarian line; from exclusionary discourse to an encompassing discourse; from a single-causal explanation to multi-causal explanations. The first section focuses on the institution of PRA as a religious organization and the phenomenon of religion; second section focuses on sermons as a religious practice and discourse, in the third section focuses on change of discourse in the the case of the sermons of PRA and is conceptualized dimensions of change of discourse in the sermons from 1994 to 2007.

Keywords — Presidency of Religious Affairs(PRA), Sermon/Khutbah, Books of Sermon/Khutbah, Change of Discourse in the Sermons/Khutbahs, From 1994 To 2007 Dimensions of Change of Discourse

Citation — Özbolat, A. (2013). Change of Discourse in the Sermons the Case of Sermons of Presidency of Religious Affairs, The Journal of International Social Research, Volume 7, Issue 29, 662-679.